تهیه‌کننده فیلم سینمایی «پایان‌نامه» در گفت وگویی درباره مراحل تولید و اکران این فیلم پرحاشیه ناگفته‌های بسیاری را طرح کرده‌است.

 


 

پایان نامه

بدقولی‌های بازنویس فیلمنامه، شکایت از یکی از بازیگران، دردسرهای یک شایعه و مواردی از این دست بخش‌های جالب و خواندنی تازه‌ترین گفت‌وگوی روح‌الله شمقدری درباره فیلم «پایان نامه» است. فیلمی که هم در پورسه ساخت با حاشیه‌های بسیاری همراه بود و هم در بازه اکران حرف و حدیث‌هایی را به دنبال داشت. فیلم همچنان روی پرده سینماهاست و همچنان فروش راضی کننده‌ای ندارد اما تهیه‌کننده و کارگردان مصرند که این ناکامی را بردوش حاشیه‌ها بیاندازند. حاشیه‌هایی که اگر از دایره انصاف خارج نشویم بی‌تأثیر در شرایط فعلی فیلم نیستند اما همه بار عدم استقبال مخاطبان را هم نمی‌توان بر دوش آن انداخت.

درباره دستمزد عوامل

 

شمقدری در این گفت‌وگو در خصوص دستمزدهای عوامل فیلم گفت: قطعا همه عواملی كه در پروژه سینمایی فعالیت می‌كنند، دستمزد می‌گیرند. تقریبا كسی نداریم كه كار كند و دستمزد نگیرد. همان فردی را هم كه می‌گویند دستمزد نمی‌گیرد، این طور نیست. دستمزد می‌گیرد اما رقم آن قابل توجه نیست. آقای كلاهداری هم رقمی در حد عرف گرفتند؛ ‌نه كم، نه خیلی زیاد. وی در ادامه نشست اظهار داشت: در ادامه مسیر، فیلم‏نامه كه دارای ضعف بود، باید اصلاح می‌شد. یك سری از نكات به مسائل امنیتی برمی‌گشت و بخشی از آن هم به ساختار و ویژگی‌های بصری داستان و دیالوگ نویسی مربوط بود. با توجه به اینكه فیلم‎نامه‌نویس كار اولش بود، ما در مراحل اول اشكالات اساسی كه به فیلم‏نامه وارد بود مشخص كردیم و قرار شد این‌ها اصلاح شوند. این مرحله 3- 4 بار اتفاق افتاد. در نهایت به فیلم‏نامه‌ای رسیدیم كه 80 درصد مشكلات آن حل شده بود. در سینمای ایران فیلم‎نامه‌ای كه به این مرحله برسد، فیلم‏نامه قابل قبولی است.

 

پایان نامه

بدقولی مهدی سجاده‌چی

 

 

شمقدری افزود: با توجه به حساسیت مجموعه و مشخصاً من روی فیلم‎نامه، این هم راضی‌كننده نبود. اما با این حال پیش‎تولید را شروع كردیم، به جهت اینكه خیلی احساس نیاز می‌شد این اتفاق در سینمای ایران بیفتد. آن زمان از اتفاقات سال 88 بیش از یك سال گذشته بود و هیچ‎كس در حوزه فرهنگ كاری نكرده بود و بعضا تحلیل‌هایی شنیده می‌شد كه دیگر نیازی نیست درباره ماجرای تمام‎شده صحبت كنیم. این تهیه‌كننده ادامه داد: در نهایت پیش‌تولید را شروع كردیم و در كنار آن طرح‌ریزی كردیم نقاط ضعف فیلم‎نامه گرفته شود. قرار شد در بازنویسی كلیت فیلم‎نامه تغییر نكند ولی اشكالات كار گرفته شود. در همین راستا با آقای «مهدی سجاده‌چی» قرارداد بستیم كه بازنویسی فیلم‏نامه را انجام دهند. پیش‌قسط هم دریافت كردند و توافق شد در بازه زمانی دوهفته‌ای، بازنویسی انجام شود. ایشان كار را شروع كرد و بعد از دو هفته امروز و فردا كرد. نهایتا رسید به دو روز قبل از كلید خوردن كار كه ایشان با فشار ما به دفتر آمد و گفت كار تمام است. زمان روخوانی فیلم‏نامه، شروع به خواندن كرد. اولا اینكه فیلم‏نامه چیز دیگری شده بود كه نمی‌خواهم بگویم بد شده بود یا خوب؛ اما فیلمی كه پیش‌تولید آن با نگاه خاصی شروع شده بود و قرار بود در بازنویسی فقط اشكالات آن برطرف شود، نمی‌تواند با فیلم‏نامه جدیدی ادامه دهد. در ثانی صفحه دهم فیلم‏نامه كه رسید، ایشان گذاشت كنار و گفت: بقیه فیلم‎نامه هم كاری ندارد، می‌نویسم.

قرار شد در بازنویسی كلیت فیلم‎نامه تغییر نكند ولی اشكالات كار گرفته شود. در همین راستا با آقای «مهدی سجاده‌چی» قرارداد بستیم كه بازنویسی فیلم‏نامه را انجام دهند. پیش‌قسط هم دریافت كردند و توافق شد در بازه زمانی دوهفته‌ای، بازنویسی انجام شود

شمقدری اضافه كرد: در حوزه فیلم‎نامه اعتمادی كردیم كه متأسفانه ما را به شدت دچار چالش كرد. آنجا متوجه شدیم كه ایشان در بازنویسی فیلم‏نامه نمی‌توانند به ما كمك كنند. این اقدام خیلی به كار لطمه زد و همین الان اشكالاتی كه در «پایان‌نامه» می‌بیند و هركاری می‌كنید بالاخره از نظر داستانی یك گیری دارد، برای همان است. مثلا جایی كه نقش منفی ما وارد آپارتمان می‌شود و با این جوان‌ها مواجه می‌شود، یكی از گلوگاه‌های داستانی ما بود كه می‌دانستیم غلط است و از هیچ منطقی قابل توجیه نیست. وقتی كه فیلم‏نامه بازنویسی نشد، در شرایط تولید دچار مشكلات عدیده‌ای شدیم كه این مشكلات یك جاهایی خودش را بروز داد.

 

چرا «پایان نامه» نمی فروشد؟

هیچ تهیه‌كننده‌ای رغبت نمی‌كرد پشت كار قرار بگیرد 

 

 

روح‌الله شمقدری در ادامه این نشست گفت: در پیش‌تولید هم دچار اتفاقات و حاشیه‌های زیادی بودیم. ذهنیتی كه از «پایان‌نامه» در اذهان بخشی از اهالی سینما وجود داشت، مصاحبه‌ای بود كه آقای كلاهداری اوایل سال 89 انجام داده و گفته بودند: «صریح‌ترین فیلم سیاسی درباره انتخاب را می‌سازم». این مصاحبه زمانی بود كه من آقای كلاهداری را اصلا نمی‌شناختم، حتی این مصاحبه را هم ندیده بودم. به هر ترتیب این مصاحبه یك پیشینه ذهنی برای پایان‌نامه به وجود آورد. همین كفایت می‌كرد كه جریانی شكل بگیرد كه پایان‌نامه اصلا تولید نشود. به این علت هیچ تهیه‌كننده‌ای رغبت نمی‌كرد پشت كار قرار بگیرد. در نهایت مجموعه‌ای نامرئی برای زدن «پایان‌نامه» شكل گرفت تا این فیلم تولید نشود. در بعضی دفاتر می‌گفتند سر فلان فیلم نروید و حتی بعضی از بازیگران كه فیلم‏نامه را می‌خواندند و به جهت درام فیلم‏نامه و حوادث پیچ در پیچ آن از كار خوش‌شان می‌آمد، وقتی از دفتر بیرون می‌رفتند، جواب تلفن هم نمی‌دادند. تعداد این افراد آن‌قدر زیاد است كه نام خیلی از آن‌ها یادم هم نیست. تعدادی از آن‌ها هم وارد فاز تقابلی شدند. یعنی دست به دست هم دادند و گفتند: یك فیلم‏نامه‌ای این‌چنین هست و نباید بگذاریم این اتفاق بیفتد.

خسارت 30درصدی یک شایعه

 

شمقدری ادامه داد: خانم بهاره افشاری، خانم لیلا اوتادی و آقای امیر آقایی جزو اولین افرادی بودند كه قرارداد بستند و رفته رفته تركیب بازیگران اصلی مشخص شد‌. علی‌رغم فشارهایی كه بر بازیگران از طریق پیامك و تهدید و... وارد می‌شد، به مرحله كلید زدن رسیدم. چند روز مانده به كار، فشارها به شدت زیاد شد. می‌دانم به خانم افشاری فشارهای زیادی وارد شد و حتی بحث به تهدید خانواده هم رسید. یكی از كسانی كه در آخرین روزها دچار تردید شد و با این حرف‌ها كه خودم و مادرم را تهدید كردند، تصمیم گرفت از حضور در كار كنار بكشد، آقای آقایی بود.

 یكی از كسانی كه در آخرین روزها دچار تردید شد و با این حرف‌ها كه خودم و مادرم را تهدید كردند، تصمیم گرفت از حضور در كار كنار بكشد، امیر آقایی بود

وی در ادامه بیان داشت: در نهایت پروژه كلید خورد و خبر آغاز كار به بیرون درز كرد. سه چهار روز پس از كلید زدن، آن جریان برنامه‌ریزی دقیقی كرد كه پروژه «پایان‌نامه» زمین بخورد. در این زمان‌ها بود كه خبری منتشر شد با این مضمون كه خانم لیلا اوتادی در نقش ندا آقا‌سلطان در فیلم «پایان‌نامه» بازی می‌كند. این خبر از جهتی به نفع فیلم بود كه یك دفعه «پایان‌نامه» را میان فیلم‌ها برجسته كرد اما از جهتی هم به ضرر فیلم بود كه تهیه‌‌كننده و تیم اجرایی را تحت فشار قرار داد و اثرش را هم در هزینه‌های فیلم گذاشت. یعنی ما چیزی حدود 30 درصد افزایش هزینه داشتیم به خاطر همین یك خبر. این خبر مقدمه یك فضاسازی رسانه‌ای علیه «پایان‌نامه» بود و در عرض 12 ساعت یا كمی بیشتر، كمپین مخالفان «پایان‌نامه» در فیس‌بوك شكل گرفت. سایت خانم لیلا اوتادی هك شد و عكس ندا آقا‌سلطان روی صفحه آن قرار گرفت و چنان فشار شدید روانی به خانم اوتادی و خانواده‌اش وارد شد كه خیلی عجیب و غریب بود. خانم اوتادی در نهایت مجبور به مصاحبه شد كه بگوید پایم شكسته است و تا دو ماه آینده در هیچ پروژه‌ای نمی‌توانم كار كنم؛ در صورتی كه در همین بازه سر پروژه دیگری حاضر شدند.

 

امیر آقایی

شكایت از امیر آقایی

 

روح‌الله شمقدری ادامه داد: فشار روانی شدیدی بر تیم اجرایی پروژه وجود داشت. در آن زمان دو بازیگر اصلی فیلم و لوكیشن وزارت اطلاعات را هم از دست دادیم. در مورد خانم اوتادی ناچار به هم‌دردی بودیم، چون احساس می‌كردیم چه فشار شدیدی بر ایشان آمده است. خانم اوتادی هرچند جلوی دوربین نیامد، ولی قرارداد داشت و پیش‌قسط كار را هم دریافت كرده بود و البته تا این لحظه هم پس نداده است. وی در خصوص برخورد با افرادی مثل امیر آقایی كه با وجود قرارداد، از حضور در فیلم كنار كشیدند، گفت: در آن زمان فرصتی برای برخورد نداشتیم اما طبق قراردادی كه داشتیم شكایت كردیم كه ماجرا پیگیری شود ولی تا به حال هیچ خروجی نداشته است. ما این موضوع را تا انتها پیگیری می‌كنیم، چرا كه معتقدیم این اتفاق، عرف سینما را به هم ریخت.

برای مخاطب جهانی جذابیت ندارد

 

 

در ادامه شمقدری در مورد حواشی اكران اظهار داشت: ما به دنبال پخش‌كننده بودیم و آن را پیگیری می‌كردیم اما جنس و نوع برخورد به شكلی بود كه همه می‌گفتند این فیلم 30 میلیون تومان بیشتر نمی‌فروشد و به زودی اكران آن خاتمه می‌یابد. این حرف را كاملاً جدی زدند و اصلاً شوخی نداشتند. این تهیه‌كننده ادامه داد: در این میان نكته مهم این بود كه ما اهرم‌هایی می‌خواستیم كه معمولی نبوده و افق تازه‌ای را در سینما رقم بزند و یك كار روتین انجام نشود. وی در پاسخ به این سوال كه: «آیا به فكر اكران پایان‌نامه در جشنواره‌های خارجی و كشورهای همسایه هستید یا خیر؟»، بیان داشت: به طور جدی به فكر اكران جهانی فیلم نیستیم؛ چرا كه حقیقتاً احساس می‌كنیم كه فیلم از نظر محتوا برای مخاطب خارجی جذابیت ندارد.

فرآوری: امید صبوری

 

بخش سینما و تلویزیون تبیان

 


 

منبع: خبرگزاری فارس